Trądzik różowaty i dieta

Z tego artykułu dowiesz się, czy istnieje połączenie między występowaniem trądziku różowatego a dietą. Dietę każdy z nas ma – jest jak buty. 🙂 Czy w takim razie można ją jakoś zmodyfikować, aby zyskała na tym także nasza skóra?

Czym jest trądzik różowaty?

Trądzik różowaty (łac. rosacea, acne rosacea) to przewlekłe i zapalne schorzenie skóry (dermatoza) dotyczące osób w wieku dojrzałym, które polega na występowaniu wykwitów rumieniowych, grudkowych i krostkowych. Szacuje się, że ta dolegliwość dotyczy aż 10% osób od 30  do 35 roku życia. To dużo!

Coraz więcej mówi się o tym, że trądzik różowaty ma połączenie z dolegliwościami alergicznymi, co jest bezpośrednio związane z niezbyt dobrą kondycją układu odpornościowego. Łączy się go między innymi z alergią wziewną na pyłki chwastów, trawy, roztocza domowe, kurz domowy, pleśń czy pierze.

A dieta? Podobnie jak kurz i roztocza – jest obecna codziennie w naszych życiach.

Rodzaje trądziku różowatego:

• Podtyp pierwszy, znany jako trądzik różowaty rumieniowato-naczyniowy (ETR), wiąże się z zaczerwienieniem twarzy, zaczerwienieniem i widocznymi naczyniami krwionośnymi. Podtyp drugi, trądzik różowaty grudkowo-krostkowy, jest związany z wypryskami podobnymi do trądziku i często dotyka kobiety w średnim wieku.
• Trądzik różowaty grudkowo-krostkowy (PPR) to klasyczna postać trądziku różowatego. Pacjenci to zazwyczaj kobiety w średnim wieku, które mają głównie czerwoną środkową część twarzy, na której znajdują się małe rumieniowe grudki zwieńczone punktowymi krostami.
• Przerostowy trądzik różowaty (phymatous rosacea) definiuje się jako wyraźne zgrubienia skóry i nieregularne guzki na powierzchni nosa, brody, czoła, jednego lub obu uszu i / lub powiek. Z rhinophyma (towarzyszącymi zmianami nosa) mogą wystąpić cztery różne warianty histologiczne, w tym gruczołowe, włókniste, włókniakowate i aktyniczne.
• Trądzik różowaty – postać oczna , objawiająca się światłowstrętem, zaczerwienieniem i pieczeniem okolic oczu, szczególnie spojówek.

Czy dieta wpływa na trądzik różowaty?

To jak jemy ma niebagatelny wpływ na całość naszego zdrowia. Nie powinno więc dziwić, że trądzik różowaty może być nasilony nieodpowiednim żywieniem, a codzienne błędy żywieniowe tylko pogarszają sprawę. Zajrzyj do mojego krótkiego przewodnika po produktach, które mogą zaostrzyć objawy i po tych, które skutecznie je zmniejszą.

W jednym badaniu przeprowadzonym przez National Rosacea Society, obejmującym ponad 400 pacjentów, 78% zmieniło dietę z powodu trądziku różowatego. Z tej grupy 95% zgłosiło późniejszą redukcję zaczerwienia.

 

Nieoczywiste połączenie jelito-skóra

Stosowanie specjalnych leków i maści może pomóc w leczeniu trądziku różowatego, jednakże jego występowanie  jest bezpośrednio związane z rodzajem diety, który praktykujemy i ze stanem mikobiomu jelitowego. W dużym populacyjnym duńskim kohortowym badaniu, w którym przebadano blisko 50 tysięcy osób borykających się z trądzikiem różowatym stwierdzono silną korelację między wstępowaniem trądziku a innymi chorobami na podłożu zaburzonej mikrobioty jelitowej:

• Chorobą Leśniowskiego-Crohna,
• wrzodziejącym zapaleniem okrężnicy,
• zespołem jelita drażliwego (IBS),
• zakażeniami H. pylori,
• przerostem bakterii jelita cienkiego (SIBO).

Postuluje się, że skład bakterii jelitowych odgrywa rolę w patogenezie trądziku różowatego. Według jednej teorii dysbioza (małe zróżnicowanie, bakterii jelitowych powoduje aktywację szlaków kalikreina-kinina w osoczu, prowadząc do neurogennego zapalenia w dolnym odcinku przewodu. Niektórzy autorzy sugerują, że może to częściowo wyjaśniać skuteczność antybiotyków w terapii trądziku różowatego.

Dla przykładu – zaobserwowano, że u pacjentów, u których występuje gram-ujemna bakteria h.pylori, powodująca wrzody żołądka, a także raka żołądka, nasilają się także objawy trądziku różowatego.

Badacze zgodnie stwierdzają, że antybiotykoterapia może pomóc w obu tych schorzeniach. Pytaniem jest – jak po tej antybiotykoterapii mądrze odbudować mikrobiom, aby pożegnać się z trądzikiem różowatym?

Dobrym rozwiązaniem może stać się przyjmowanie symbiotyków, czyli preparatów złożonych z probiotyków i prebiotyków. Oczywiście nie powinno się to odbywać bez odpowiedniej diety. W telegraficznym skrócie:

• probiotyk to preparaty zawierające bakterie wyizolowane z ludzkiego układu pokarmowego, mające pozytywny wpływ na gospodarza,
• prebiotyki to np. fruktooligosacharydy, które są dla nich pożywką.

Samo przyjmowanie synbiotyku nie wystarczy. Każde leczenie probiotykami (czyli probiotykoterapię) trzeba wesprzeć odpowiednią dietą bogatą we frakcje, które te bakterie będą metabolizować, czyli prosto mówić – jeść. A do nich należą – pełnoziarniste pieczywo, grube kasze, topinambur, skrobia, błonnik pokarmowy z warzyw i owoców np. inulina z cykroii.

Ale żeby weliminować podstępnego wroga, najpierw trzeba wiedzieć, które miejsce naszej dotychczasowej diety jest najsłabszym ogniwem.

Produkty zaostrzające trądzik różowaty

Tłuszcz zaostrza trądzik różowaty

Bardzo częste spożywanie dużej ilości tłuszczów wydaje się być jednym z silniej działających czynników wyzwalających trądzik różowaty. Według badań dieta bogatotłuszczowa (powyżej 30% tłuszczu w diecie) szczególnie nasila objawy trądziku rumieniowato-naczyniowego (ETR) i typu przerostowego. Nie zauważono, aby dieta bogatotłuszczowa miała związek z nasileniem objawów trądziku grudkowo-krostkowatego.

W jednym z badań duże ilości herbaty nasilały występowanie trądziku rumieniowato-naczyniowego (ETR), podczas gdy nie wpływała na inne jego typy.

Alkohol

Według badań alkohol jest częstym wyzwalaczem – w tym wino (52%) i mocne trunki (42%).

Słodycze i wysoki ładunek glikemiczny

Wysoki ładunek glikemiczny może prowadzić do wzrostu insuliny w osoczu i powodować insulinooporność, co w niektórych badaniach było skojarzone z powstawaniem trądziku różowatego.
W jednym japońskim badaniu nie wykazano natomiast bezpośredniego połączenia pogorszeniu objawów trądziku u osób mających insulinooporność.

Dlaczego więc inne badania mówią o związku słodyczy z tym schorzeniem?

Sacharoza w połączeniu z dużą ilością tłuszczów nasyconych i kakao – czyli czekolady, czy popularne batoniki nie pozostają obojętne dla rosacea. Zdaje się, że słodycze obfitujące w to połączenie nasilają każdy rodzaj trądziku różowatego. Można więc powiedzieć, że słodycze są trądzikowym combo.

Czekolada u 23% badanych zgłosiła nasilenie się trądziku po spożyciu czekolady.

Wydaje się więc oczywiste, aby unikać wszelkich wysoko przetworzonych słodyczy, a także domowych wypieków i tradycyjnych wyrobów cukierniczych. Istnieje potrzeba przeprowadzenie większej ilości badań na ten temat, jednakże zdroworozsądkowym jest zmniejszenie ilości słodyczy w diecie ze względu na dobre samopoczucie i zdrowie.

Aldehyd cynamonowy i kapsaicyna

Według badań wszelkie produkty zawierające aldehyd cynamonowy nasilają występowanie trądziku. Należą do nich:

• cytrusy,
• czekolada,
• pomidory,
• cynamon.

Kapsaicyna (8-metylo-N-wanilino-6-nonamid), alkaloid, będąca dobrze rozpoznawanym składnikiem czerwonym papryczek i kojarząca się głównie z okrutną ostrością u badanych powodowały nasilenie trądziku. Ciekawym jest to, że aż 75% badanych zgłaszało zaognienie dolegliwości! jakie produkty zawierają kapsaicynę?

• w owocach papryki stanowi od 0,1 do 1 % masy całkowitej,
• jest w pieprzy kajeńskim,
• chilli.

Prócz kapsaicyny istnieją także substancje zbliżone do niej właściwościami – kapsaicynidy. Mają bardzo zbliżoną strukturę chemiczną i są odpowiedzialne za ostry smak pieprzu czarnego, kurkuminy i wielu innych ostrych przypraw korzennych. Związki te to między innymi 7-metylo-N-wanilino-oktamidy i
9-metylo-N-wanilino-dekamidy. 

W niektórych badaniach pieprz czarny zaostrzał dolegliwości u 18% badanych, podczas gdy biały u 9% badanych.

Jakie w takim razie wybierać przyprawy?

Jakie przyprawy używać przy nasileniu się obajwów trądziku różowatego aby przyrządzane potrawy były smaczne i aromatyczne?

Z pewnością trzeba siebie obserwować i odpowiednio dobierać dla siebie przyprawy – można spróbować doprawiać potrawy słodką papryką, używać kuminu (kminu rzymskiego), kminku, oregano, kurkumy, kolendry, tymianku, ziela angielskiego, majeranku.

Kawa i herbata

Chociaż kawa była uznawana w wielu badaniach za czynnik wywołujący trądzik różowaty, to jej wpływ na trądzik różowaty jest nadal kontrowersyjny. W jednym z chińskich badań populacyjnych nie stwierdzono korelacji między kawą z trądzikiem różowatym. Być może jest to spowodowane faktem, iż ludy Wschodu wybierają kawę o niższej zawartości kofeiny.

Inne badania bezpośrednio wskazują kofeinę – zarówno kawę jak i herbatę za główny wyzwalacz dolegliwości.

W szczególności gorące napoje działają jako wyzwalacz, w tym gorąca kawa (33% [chorujących] określiło ją jako wyzwalacz) i gorąca herbata (30%).

Produkty zmniejszające trądzik różowaty

Skoro poznaliśmy już kilka czynników, które zaostrzają trądzik różowaty. Skupmy się zatem na czynnikach, które zmniejszają dolegliwości.

Produkty mleczne

Badania pokazują, że częste spożywanie produktów mlecznych ujemnie koreluje z występowaniem form rumieniowato-naczyniowego i grudkowato-krostkowego trądziku różowatego. Jeśli wziąć pod uwagę coraz częściej pojawiające się doniesienia o modulowaniu mikrobiomu jelitowego poprzez fermentowane produkty mleczne (np. kefir i jogurt), być może to też jest powód poprawy stanu skóry u osób dotkniętych trądzikiem różowatym. Ma się to odbywać na drodze zmniejszania przepuszczalności nabłonka jelitowego, zmniejszającego zapalenie jelit, które ma być związane z powstawaniem trądziku różowatego.

Wspomniałam już o tym, że obserwuje się nasilenie objawów u osób mających SIBO oraz h.pylori. Warto się więc zastanowić nad mądrym zbilansowaniem diety oraz celowaną antybiotykoterapią i probiotykoterapią. UWAGA – zawsze w porozumieniu z lekarzem.

Kwasy omega-3

Kwasy tłuszczowe omega-3 to wielonienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwas eikozapentaenowy (EPA), kwas dokozaheksaenowy (DHA) i kwas alfa-linolenowy (ALA). Ponieważ EPA i DHA są substratami dla przeciwzapalnych prostaglandyn, które konkurencyjnie hamują szlaki prozapalne, badano je w wielu chorobach.

Dostępne są ograniczone badania dotyczące ich stosowania w leczeniu trądziku różowatego, chociaż jeden RCT wykazał statystycznie istotną poprawę u osób z objawami zespołu suchego oka, z których niektórzy mieli trądzik różowaty, przy stosowaniu 325 mg EPA i 175 mg DHA dwa razy dziennie przez trzy miesiące.

Cynk

Ograniczone badania oceniały zastosowanie cynku w trądziku różowatym. Cynk ma zasadnicze znaczenie dla rozwoju wrodzonego układu odpornościowego za pośrednictwem komórek i działa jako cząsteczka przeciwutleniająca i przeciwzapalna. Badania nad suplementacją cynku w trądziku różowatym przyniosły sprzeczne wyniki. Podczas gdy w jednym badaniu odnotowano znaczną poprawę po podaniu 100 mg siarczanu cynku trzy razy dziennie, w innym nie stwierdzono różnicy w poprawie po 90 dniach stosowania 220 mg siarczanu cynku dwa razy dziennie.

Podsumowanie

Mądra dieta i unikanie czynników wyzwalających mogą przyczynić się do zmniejszenia dolegliwości trądziku różowatego. Dbaj o siebie i koniecznie daj znać, czy artykuł Ci się przydał.

Podoba Ci się materiał? Zachęcam Cię do zapoznania się z resztą moich arytkułów np. o mikrobiomie jelitowym u dzieci.

Zapraszam Cię do odwiedzenia mojego instagrama oraz facecbooka.