Galaktogogi, czyli laktacyjne boostery

Galaktogogi. Brzmi trochę jak nazwa jakiejś bajki dla dzieci, prawa?

Mamy często martwią się, czy mają dostatecznie dużo mleka, aby wykarmić swoje dziecko. W większości wypadków są to nieuzasadnione lęki, ponieważ podaż mleka jest warunkowana popytem na nie – im więcej dziecko ssie pierś, tym więcej mleka jest produkowane. W pierwszych tygodniach po porodzie z piersiami dzieją się cuda – nawały pokarmu, destabilizacja wytwarzania pokarmu, zastoje, krwawiące brodawki…Mamy karmiące wiedzą, że początki bywają trudne, a stymulacja to klucz do długiego i szczęśliwego karmienia piersią. Od czego to zależy?

Karmienie piersią – jak dobrze zacząć?

Efektywne karmienie piersią zależy od wielu czynników; kilka z nich nie przebiło się jeszcze do świadomości masowej:

• kontakt skóra do skóry po porodzie (dwugodzinne),
• przystawienie dziecka do piersi po porodzie,
• częste przystawianie dziecka do piersi w okresie pobytu w szpitalu,
• odpowiednie nawodnienie organizmu,
• unikanie dokarmiania mlekiem modyfikowanym przez personel szpitala,
• po wyjściu ze szpitala karmienie dziecka na żądanie, co zaspokaja jego potrzebę bliskości i odpowiednio stymuluje wyrzut oksytocyny,
• unikanie mieszanki wody z glukozą podawanego przez personel szpitalny,
• odpowiednia dieta,
• unikanie stresu, który zmniejsza wypływ mleka z piersi.

Załóżmy jednak, że na którymś (często bardzo wczesnym) etapie życia malucha doszło do…czegoś – plan porodu nie został wzięty pod uwagę, personel szpitalny uparł się na podawanie mleka modyfikowanego, dziecko urodziło się słabe, nie było w pobliżu położnej przeszkolonej w dostawianiu dziecka do piersi…mogło zdarzyć się, dosłownie, cokolwiek, co sprawiłoby, że stymulacja wypływu mleka została zaburzona lub było jej za mało. W wyniku tych nieplanowanych działań mama ma teraz faktyczny problem z laktacją.

Jak rozkręcić laktację?

Przede wszystkim – nie poddawać się!

W każdym mieście znajdziecie wykwalifikowaną doradczynię laktacyjną, która pomoże z problemami technicznymi (dostawianie, trzymanie noworodka) i opowie o mechanizmach rządzących laktacją. To wspaniała inwestycja i w większości wypadków pomaga przełamać strach i opory przed karmieniem.

Jeśli problem leży nie po stronie technicznej, ale po stronie waszej bąbelkowej fabryki mleka, to można pokusić się o małe modyfikacje w diecie, które pomogą laktację rozkręcić.

Galaktogogi – wsparcie laktacji

Galaktogogi, bo to o nich teraz będzie najwięcej, to substancje naturalnie powodujące zwiększoną produkcję mleka w piersiach mamy. To tyle z teorii.

Galaktogogi podzielę bardzo prosto – mogą one być syntetyczne oraz naturalne. Czy wiecie, że w kryzysowych sytuacjach laktacyjnych po ziołowe galaktogogi sięga 15% matek karmiących piesią w USA i 40% Norweżek? Nieźle, szczególnie, że Norwegia chwali się najwyższym odsetkiem matek karmiących piersią na świecie!

Prawdopodobny mechanizm działania galaktogogów zachodzi poprzez blokowanie receptorów dopaminy i jednoczesne zwiększenie wytwarzania prolaktyny przez przedni płat przysadki mózgowej. Mamy więc do czynienia z czysto biochemicznym procesem zwiększania wytwarzania prolaktyny.

Piwo na laktację?

Według obowiązujących standardów medycznych jedynym potwierdzonym, przebadanym i bezpiecznym galaktogogiem jest słód jęczmienny. Być może Wasze mamy, czy babcie wspominały, że piwo jest na laktacje świetne. W sumie się nie pomyliły!

– Susie, ale piwo ma alkohol!

Wiem i o alkoholu podczas karmienia piersią napiszę osobny artykuł, ale na razie skupię się na samym słodzie jęczmiennym. W słodzie znajdziemy polisacharydy ścian jęczmienia, który sprawia, że mleczna fabryka ruszy z kopyta z nową produkcją.

O dziwo – aby skorzystać z działania słodu jęczmiennego, nie musi on być poddany fermentacji (jak w piwie), ale samemu procesowi słodowania, czyli wydzielania enzymów, które rozkładają zapasowe białko i cukry. Dzieje się to w procesie namaczania ziarna jęczmienia, czego finalnym skutkiem jest jego kiełkowanie i uwalnianie cukrów prostych.

Gdzie znajdziemy słód jęczmienny?

• piwo,
• piwo bezalkoholowe,
• skiełkowany jęczmień,
• jako substancja słodząca w pieczywie i słodyczach (tak, tak ;)),
• suplementy diety z wyizolowanym, czystym słodem jęczmiennym.

Uwaga! Słodu jęczmiennego w postaci wyizolowanego suplementu powinny unikać mamy cierpiące na cukrzycę, a w ciąży na cukrzycę ciążową, gdyż ma on wysoki indeks glikemiczny. 

Płatki owsiane i laktacja

Owies, pełen beta-glukanów, działa [ponoć] podobnie, jak słód jęczmienny. Myślę, że owsianka spełnia wszystkie normy współczesnego super zboża, będąc jednocześnie zdrowym i hipsterskim; można go wykorzystać do wszystkiego, nie zawiera glutenu, jest budżetowy, plastyczny w smaku i do tego wspomaga laktację. Chwila, chwila, ale na pubmedzie nie ma żadnej, ale to żadnej wzmianki na temat owsa.

Sama byłam w szoku. Żadnej. Nawet baza laktacyjna LactMed nie ma w swoich hasłach owsa, gdzie ma takie zioła, o których nawet nie słyszałam. Wydało mi się to podejrzane, bo podczas kilkutygodniowego researchu to właśnie na owsie skupiłam wszystkie soczewki w królestwie. I wiecie co? No…nico.

Na stronach we wszystkich językach świata prawdziwa owsiana jest tym, co sprawia, że kobietom z piersi tryska mleko, ale nie ma na to badań naukowych. „Tylko” same anegdoty, wpisy, zdjęcia, filmy, przepisy, chwalposty i zdjęcia na Instagramie…Czemu w takim razie o tym piszę? Bo to ciekawe zjawisko! Czy to placebo, czy fakt medyczny?

Awentramidy a laktacja

Jedyna hipoteza, która w miarę do mnie przemawia wygląda następująco: w owsie zawarte są awenantramidy, które powodują produkcję tlenku azotu (NO), co z kolei przekłada się na rozszerzenie naczyń krwionośnych, pozwalając na efektywniejszy transport tlenu i składników odżywczych do wszystkich komórek. Także do tych w gruczołach mlecznych. Może to skutkować zwiększoną produkcją mleka. Ale to tylko hipoteza.

Z mojej perspektywy jednak owsianka to jeden z najprostszych patentów na śniadanie, zwalniający z obowiązku stania w kuchni, gdy na rękach mamy jedno dziecko, a drugie w niekontrolowany sposób usiłuje wejść do zmywarki. To takie comfort food, które można podać ze wszystkim i zawsze, a na zimno też smakuje dobrze. Można zjeść owsiankę z dzieckiem, a dla starszaka przygotować ciastka. To daje możliwość oddalenie myślenia o jedzeniu i skupienia się na rzeczach prawdziwie istotnych.

Być może to placebo, a być może…nie!

Chmiel wpływa na laktację?

Chmiel, nadający piwu wspaniały aromat i goryczkę może być wykorzystywany do zwiększenia wydzielania prolaktyny. Badania na zwierzętach pokazały, że tak – istnieje taka możliwość i całkiem nieźle można ją wykorzystać, a wyniki wydawały się obiecujące. Kobiety karmiące z nadzieją spojrzały na piwo! Ale…w niewielkich badaniach na ludziach okazało się, że efektu nie ma. Kiedyś już o tym pisałam w kontekście płodności i modeli mysich – nie wszystkie wyniki badań naukowych da się przełożyć na nasze organizmy. Chmiel stoi więc pod znakiem zapytania, ale z pewnością nie zaszkodzi, bo uznany jest jako generalnie nieszkodliwy (GRAS).

W innych krajach popularnymi laktoboosterami są papaja, czosnek, czy kiełki lucerny oraz szereg ziół i przypraw takich jak anyż. Jak się domyślacie, większość tych produktów nie została dostatecznie przebadana, aby sformułować jasne rekomendacje dotyczące użycia. Nie przeczę – te produkty są bardzo zdrowe i mają inne ciekawe właściwości, ale stosowanie ich w celu zintensyfikowania swojej laktacji może, zwyczajnie, nie przynieść skutku.

Uwaga! Brak dowodów naukowych!

Jest dużo różnych rodzajów „herbatek” laktacyjnych, które są sprzedawane w sklepach zielarskich oraz aptekach. Ja Wam, drogie Mamy, nie zabronię z nich korzystać ani testować ich działania, ale przeczytajcie, proszę, poniższe informacje. Mogą być przydatne.

Fot. pixabay